Afscheid van Betacal als meststof vóór bieten om fosfaatbijtelling
Grond met weinig kali
De grondsoort waarop hij werkt, bestaat uit lichte zavel en lichte rivierklei met een afslibbaarheid variërend van 18 en 48 procent. Een opmerkelijk probleem van de gronden in deze regio vormt het kaligehalte. 'Dat is laag en het is bijna onmogelijk dit op een hoger niveau te krijgen. Soms blijkt uit grondonderzoek dat na een kaligift het kaligehalte in de grond zelfs lager is dan voor de gift! Ja, heel opmerkelijk.'
Vier percelen bouwland
Hoeve De Wijnakker is omgeven door vier percelen bouwland van in totaal 51,5 hectare. Vanaf elk perceel kan Hendriks de bieten met zijn kieper snel het erf op rijden. 'Nee, voor het schoonhouden van deze bietenopslagplaats heb ik geen hogedrukspuit nodig', antwoordt Hendriks op de vraag hoe hij deze opslagplaats zo schoon houdt. 'Tijdens en na het bietenladen duw ik de achterblijvende grond met een schuif steeds weg. Vervolgens doen enkele flinke regenbuien de rest.'
Bieten in twee partijen afleveren
Afgelopen jaar leverde Hendriks 14,8 hectare bieten af in twee partijen. De bieten die hij oogstte op 21 september 2007 scoorden een netto-opbrengst van 66 ton met 16,49 procent suiker en een winbaarheid van 90,9.
De tweede partij liet Hendriks op 25 oktober rooien. Dit leverde hem een netto-opbrengst op van 71,5 ton met 17,01 procent suiker en een winbaarheid van 91,8.
Fonkelende machines
Hendriks houdt duidelijk van orde en netheid. Dit is ook te zien in de werktuigenloods. Wie binnenkomt, waant zich in een showroom van een landbouwmechanisatiebedrijf. In de hal fonkelt een zeer compleet machinepark. Zowel de tractoren als de machines staan perfect onderhouden en gereinigd gestald. De meeste zijn niet ouder dan één of twee jaar. Pronkstuk is een splinternieuwe John Deere 6830.
Uitgezonderd het oogsten en de mestverspreiding, doet Hendriks alle werkzaamheden zelf. 'Ik wil mijn werk steeds zo makkelijk en comfortabel mogelijk uitvoeren. Als je bovendien alleen werkt, moet je kunnen beschikken over voldoende en goed materieel', legt Hendriks het hoe en waarom van het opvallend jonge en uitgebreide machinepark uit.
Op de vloer is geen korreltje grond of pluisje stof te bekennen. Met een brede stofzwabber, die ze ook in ziekenhuizen gebruiken, maakt Hendriks de vloer regelmatig stofvrij. Verder mogen alleen schoongemaakte machines naar binnen. 'Met enkele kleine aanpassingen is deze loods geschikt voor aardappelopslag. Dit is echter niet de bedoeling', vertrouwt Hendriks me toe tijdens de rondleiding over het bedrijf.
Deze dagen functioneert de loods voor de Coöperatieve Suikerbietentelersvereniging (CSV) als regionaal distributiepunt voor bietenzaad.
Fosfaat in Betacal
Het min of meer noodgedwongen stoppen met Betacal-bemesting van zijn akkers is de hoofdreden van ons bezoek. Niet dat Hendriks ontevreden is over het product. Integendeel. Oorzaak is dat hij het fosfaat in de schuimaarde voor de helft moet meetellen in de gebruiksnormen. Dit brengt hem in de problemen bij de jaarlijkse mestafname van een naburig bedrijf met vleesvarkens. Het fosfaat in Betacal was voor de jaren 2006 en 2007 voor 50 procent vrijgesteld voor de gebruiksnormen en zou daarna volledig moeten meetellen. Onlangs heeft LNV besloten de vrijstelling voor 50 procent te verlengen tot en met 2009.
Schuimaarde
Betacal is de merknaam die Cosun heeft gegeven aan de koolzure kalk gemengd met enige organische stof die ontstaat bij de zuivering van ruwsap uit bieten. Het is ook wel bekend onder de naam schuimaarde. Uit de Sauerbeckmethode, een objectieve, betrouwbare laboratoriumtest om de werkingssnelheid en effectiviteit van kalkmeststoffen in de praktijk te bepalen, blijkt dat Betacal verreweg de snelst werkende kalkmeststof is.
Overtuigd van goede werking
Hendriks is al jaren overtuigd van de goede werking en liet daarom jaarlijks vloeibare Betacal aanrukken. 'Zo'n 20 ton per hectare. Om zo de bietenpercelen op een pH-waarde van rond 7 te brengen.'
Vooruitlopend op de bemestingsnorm voor Betacal in 2006 liet Hemdriks in 2005 maar liefst 450 ton op zijn akkers aanvoeren, 200 ton meer dan in voorgaande jaren. 'Daarmee hadden de akkers voldoende om het tot 2007 uit te zingen.'
Productieverhogend
Waarom juist Betacal en geen andere kalkmeststof? 'Daar heb ik verscheidene redenen voor. Het is een restproduct van de suikerfabriek. Door deze aankoop bepaal je als lid mede je eigen bietenprijs. Daarnaast is het goed verwerkbaar en makkelijk op de percelen uit te rijden. Het belangrijkste is echter: het werkt zeer productieverhogend voor de suikerbieten.'
Met pijn in zijn hart neemt hij nu afscheid van Betacal. Hij kijkt echter eerst naar zijn eigen bedrijfsvoering en vervolgens naar die van de bietencoöperatie. 'Cosun moet nu alternatieve afzetkanalen zoeken die mogelijk minder opbrengen. Dit merken we mogelijk terug in een lagere bietenprijs.'
Ter vervanging van het kalkbestanddeel in Betacal stapt Hendriks over op Nedcal, een vloeibare kalkmeststof die op dezelfde manier wordt aangewend als Betacal. Nedcal bevat echter geen stikstof en fosfaat. 'Ik neem de proef op de som. Collega's hebben goede ervaringen met dit product.'
Najaarsbemesting
Hendriks is een overtuigd najaarsbemester, zeker bij suikerbieten. De enige bemesting die in het voorjaar wordt uitgevoerd, is de bemesting van de tarwe en het graszaad met de sleepslang. 'Bemesten in het voorjaar heeft bij suikerbieten een duidelijk negatief effect op de winbaarheid en het suikergehalte.'
Een andere belangrijke factor in het bietenresultaat is volgens Hendriks de leeftijd van het bouwland. 'Hoe ouder het bouwland, des te hoger de bietenopbrengst. Mits uiteraard de pH waarde goed is.'
Vleesvarkensmest
De akkerbouwer betrekt de mest al jaren van een naburige vleesvarkenshouderij. De prijs die hij beurt voor de mestafname bepalen Hendriks en de varkenshouder pas achteraf. 'We schrijven beiden op een briefje een bedrag dat we reëel vinden. Meestal hebben we hetzelfde bedrag opgeschreven.'
Hendriks oriënteert zich daarbij niet op de marktsituatie. 'Ik hecht aan een goede en langdurige samenwerking met zowel de varkenshouder als de loonwerker die het uitrijdt. Daaraan heeft volgens mij meer waarde dan te proberen het onderste uit de kan te halen.' Afgelopen jaar kreeg Hendriks voor de mestafzet netto 366 euro per hectare. 'Die opbrengst is voldoende om Nedcal te kopen. Per saldo kost me de bemesting van de percelen dus niets.'
Toekomst
Hendriks is een overduidelijke optimist. Dit uit zich ook in de bedrijfsvoering. Ondanks de dalende suikerprijzen kocht hij de afgelopen jaren in totaal 90.000 kilo referentiesuiker. De laatste twee jaren heeft hij nog 46 ton bijgekocht. Hendriks beschikt nu over een totale referentiehoeveelheid van 205.000 kilo. 'Ja, je mag hieruit afleiden dat ik echt positief ben over de ontwikkelingen op de suikermarkt. De huidige opkooprondes zorgen voor een opschoning onder vooral de kleinere bietenarealen. Tal van telers stoppen. Dit zorgt voor prijsstijgingen', zegt de akkerbouwer. 'Over niet al te lange termijn, pakweg twee jaar, schommelt de prijs tussen de 50 en 55 euro per ton. Voor de surplus bieten beuren we dan tussen de 30 en 35 euro.'
Deze voorspelling legde Hendriks tijdens een CSV-vergadering afgelopen jaar ook voor aan Cosun-directeur Lex Roberti. 'Hij verklaarde me voor gek. Maar toch weet ik het bijna zeker. Eerst voorspelden de geleerden toch ook veel lagere bietenprijzen? Voorspellingen die óók niet zijn uitgekomen.'
De akkerbouwer gaat nog een stapje verder: 'Er komt zelfs een tijd dat wij akkerbouwers worden verzocht om meer dan onze referentie te gaan telen om aan de vraag te kunnen voldoen', voorspelt Hendriks.
