Hoge thripsdruk in prei bestrijden

Agerland heeft de studieclubstructuur nieuw leven ingeblazen. Twee keer per seizoen komen de telers bijeen om de actualiteiten in hun branche te bespreken. Land- en tuinbouwtoeleverancier Agerland zoekt strategische plaatsen uit om de telers te bedienen. Behalve in het Noord-Brabantse Oud-Gastel wordt de actualiteitenavond ook in Sevenum, in Limburg, gehouden.

Avonden vroeger drukker bezocht

'Voorheen was het veel drukker op dit soort avonden', weet Bert Brans, preiteler in Oirschot. 'Ik ben wel blij dat we weer een studieclub hebben. Je steekt er altijd iets van op.'
Niet iedereen heeft dezelfde motieven. Jos Maes is naar eigen zeggen een hobbyteler in vergelijking met zijn collega's. 'Het is interessant, maar ook goed om elkaar weer te spreken', zegt de teler uit Hoeven.
Jan Laurijsen en Wim Liesen, preitelers in respectievelijk Hulten en Dongen, zijn het met elkaar eens. 'Preitelers zitten tegenwoordig allemaal op hun eigen bedrijf', stelt Wim Liesen vast. 'En ze komen er niet meer vanaf. Je komt er ook niet meer op trouwens.' Allemaal veroorzaakt door de versnipperde markt, denken beiden. Laurijsen: 'Het aantal telers neemt snel af. Dat kan ook niet anders met deze prijzen. Toch zijn er die nog prei bijzetten om de kostprijs omlaag te brengen. Ze vergeten dat je ook afzet nodig hebt.'

Dacom-thripsdrukschema

De telers gaan aan de tafels in de schuur van industriepreiteler Cees Vergouwen zitten. Ze kijken naar een flip-over met daarop het thripsdrukschema van Dacom. De pieken passen niet eens meer op het vel. Brooijmans heeft een verklaring voor de extreem hoge druk deze zomer. 'Door de hoge temperaturen is de levenscyclus van de tabaksthrips veel korter. Bij 27 graden duurt de cyclus elf dagen, waardoor de vermeerderingsfactor een stuk omhoog gaat. Bij 35 graden gaat het nog sneller en dit soort temperaturen hebben we gehad.'

Wit van de thrips

De telers kruipen dichter bij elkaar om het schema eens goed te bestuderen. 'Uienpercelen verhogen de druk ook nog eens', vervolgt Brooijmans. 'Tweedejaars plantuien worden nauwelijks gespoten. Ook de zaaiuien zien wit van de thrips.'
Om een goed beeld te krijgen bezochten Brooijmans en Rombouts voor de studieclubbijeenkomst de nodige preipercelen. 'We zien dat de thrips van de tarwepercelen verhuist naar de prei. De droogte en de hitte zorgen er voor dat de groei van de prei stilstaat, waardoor het gewas vatbaarder is voor het insect. Nadeel is, dat bestrijding lastiger is, omdat middelen slecht door de plant worden getransporteerd.'

Beschikbare middelen

De uitleg over de beschikbare middelen maakt iets los bij de telers. 'Tracer doet te weinig; ik heb er slechte ervaringen mee. Je mag het maar beperkt gebruiken. Waarom eigenlijk?', vraagt één van hen. 'De lobby voor Mesurol lijkt niets te doen. Er moet meer druk komen om het middel ruimer toegelaten te krijgen dan de twee keer die je het nu kunt gebruiken.'
Rombouts legt de bal terug bij de telers. 'Daar kunnen jullie aan meewerken. Via jullie standsorganisatie en via Groeiservice. Het beperkte gebruik draait om resistentiegevaar. Tracer moet het hebben van de nawerking en minder van het contact. Spuiten bij een hoge luchtvochtigheid, bij voorkeur 's nachts, verbetert de werking. Suikers toevoegen helpt ook.'

Combinaties van middelen

Rombouts en Brooijmans geven de telers verschillende bestrijdingsstrategieën mee, gebaseerd op combinaties van middelen. Brooijmans: 'Tracer met Biosweet, afgewisseld met Vertimec Gold plus Decis, is een goede combinatie. Al is het de vraag of je het in een seizoen als dit redt met deze strategie.'
De telers willen weten of je de beste middelen niet bij elkaar in de tank kunt gooien. 'Je kunt vrij veel middelen mengen, maar het probleem is dat het duur is. Ook weten we niet of de middelen dan nog optimaal werken. Er is meestal geen onderzoek naar gedaan. Je kunt beter een keer apart rijden.'
Ook de volle dosis Vertimec Gold met Tracer – een suggestie uit de schuur – wordt afgeraden. 'Het is effect is vast beter, maar het kost een hoop geld. We adviseren twee keer achter elkaar een lagere dosis te spuiten. Voor het beste effect.'

Corrigeren

Rombouts vraagt de telers in de auto te stappen. Het gezelschap verplaatst zich naar een 2 kilometer verderop gelegen industriepreiperceel van Vergouwen. Die hoeft zich nergens voor te schamen, want het gewas staat er goed bij en de onkruidbestrijding heeft zijn effect niet gemist. Vergouwen: 'Hier is drie weken geleden voor het laatst gespoten.' Rombouts weet toch wat nachtschade, muur, ooievaarsbek en melde bij elkaar te halen om zijn verhaal over Butisan plus Stomp kracht bij te zetten. 'Al is dat onvoldoende om brandnetels te bestrijden. Later is met Chloor IPC goed te corrigeren. Dat werkt uitstekend bij temperaturen tussen de nul en tien graden en het werkt lang.'

Bemesting

Behalve insecten- en onkruidbestrijding wordt ook de bemesting behandeld. Rombouts graaft – hij neemt maar een voorschot op het commentaar dat ongetwijfeld volgt – een gat om te laten zien hoe diep de prei wortelt en hoe het met de structuur is gesteld. En passant legt hij uit waarom de concurrentie tussen de Duitse en de Nederlandse telers niet helemaal zuiver is. 'Champignonmest valt niet onder de Duitse mestwetgeving. Daar komen ze met hun gift wel boven de 300 kilo stikstof uit, terwijl wij het met maximaal 245 kilo moeten doen.'
Deze mededeling werkt nog na, als de telers weer in de auto stappen en terugrijden naar de schuur voor het afsluitende 'college' over ziektebestrijding. Gewapend met een schema waarop staat welke middelen bruikbaar zijn tegen welke ziekte plus de kostprijs per hectare kunnen de tuinders weer naar huis. Of nog even napraten over de prijs, de markt en de smaak van het bier.

Thripswaarschuwingen van Dacom

Dacom in Emmen, leverancier van waarschuwingssystemen voor plagen en ziekten, levert preitelers twee keer per week advies over de thripsdruk en -bestrijding. Het bedrijf doet dit samen met de middelenproducenten Bayer Cropscience, Dow Agrosciences en Syngenta Crop Protection.
Het computerprogramma van Dacom berekent op basis van de levenscyclus van het insect, temperatuur, neerslag en daglengte de thripsontwikkeling per regio. De thripsdruk wordt in grafiekvorm per fax naar de telers gestuurd. Als die tenminste op de dienst zijn geabonneerd. Aan de druk is een bestrijdingsadvies en een weerbericht voor de komende vijf dagen gekoppeld. De dienst bestaat inmiddels vijf jaar. Ongeveer vierhonderd telers krijgen het advies.