Australië: lage kostprijs en veel ruimte voor graan

Australië speelt een belangrijke rol op de wereldgraanmarkt. Het is een topexporteur. Dat komt omdat het land zelf slechts 22 miljoen inwoners telt en dus voor eigen behoefte maar weinig nodig heeft. Daardoor kan het jaarlijks ongeveer 15 miljoen ton graan exporteren. Het wordt vooral afgezet in Azië (China en Japan) en het Midden-Oosten. Gezien de bevolkingsgroei en de toenemende welvaart in deze gebieden en de structurele krapte aan granen wereldwijd lijken de Australische akkerbouwers zich voor de toekomst dan ook geen grote zorgen te hoeven maken.

Uitgestrekte vruchtbare percelen

Australië heeft met ruim 7, 7 miljoen vierkante kilometer een enorme oppervlakte ter beschikking. Het is het zesde grootste land ter wereld. Niet alles is geschikt voor akkerbouw. Grote delen, vooral in het binnenland met een woestijnklimaat, zijn te droog en te heet. Maar er blijven genoeg uitgestrekte vruchtbare percelen over. Dat is vooral in het zuidoosten en het uiterste Zuidwesten het geval. Toch kan droogte ook daar problemen veroorzaken.

Afhankelijk van regen

Akkerbouwers in Australië zijn afhankelijk van neerslag. In 2006 was bijvoorbeeld een slecht jaar met ongekende droogte. De graanproductie bleef mede daardoor steken op 17,6 miljoen ton. Ter vergelijking: vorig jaar met wel voldoende neerslag was de oogst bijna twee keer zo groot.
'Het weer kan flink roet in het eten gooien', vertelt Gerrit Kurstjens vanuit Australië. 'Als het misgaat, gaat het met de grote percelen goed mis. Dat moet je je bewust zijn. De oppervlakten zijn hier te groot om te beregenen.'
Kurstjens is vanaf 2006 akkerbouwer in Australië. Hij verbouwt op zijn bedrijf van 9.000 hectare aan de oostkust bij Brisbane tarwe, gerst en kikkererwten. 'Water is schaars en duur. Beregenen is daardoor niet zinvol. Dat kan bij granen simpelweg niet uit. Bij katoen, fruit en rijst gebeurt het wel, maar dan gaat het om hogere opbrengsten.'

Weinig bemoeienis

Volgens Kurstjens is het ondanks het gevaar van misoogsten erg interessant om in Australië te boeren. 'Alleen is de Australische dollar de afgelopen tijd sterk in waarde gestegen ten opzichte van de Amerikaanse dollar en de euro. Dat is een nadeel. Toch kun je hier enorm goed verdienen. Door de lage kostprijs vallen de marges veel hoger uit.' Het begint al met de grondprijs. De prijs varieert per streek en is afhankelijk van de bodemgesteldheid en de gemiddelde regenval.
In het algemeen geldt dat je voor de prijs van 1 hectare in Nederland je in Australië 10 tot 15 hectare grond kan kopen. Ook de andere kosten zijn te verwaarlozen. Het resulteert in een lage kostprijs. Verder is de overheidsbemoeienis zeer gering en er heerst een politiek stabiel klimaat, zeker in vergelijking met Oost-Europese en Zuid-Amerikaanse landen. Vergunningen en mestwetgeving vormen in Australië geen problemen. Ook worden er amper beperkingen opgelegd op het gebied van genetische modificatie.

Voorsprong op andere landen

'Dat geeft Australië een voorsprong omdat andere landen daar strenger mee omgaan', aldus een woordvoerder van het Productschap Akkerbouw. 'Genetische modificatie staat weliswaar nog in de kinderschoenen, maar het kan Australië helpen minder afhankelijk te zijn van de weersomstandigheden. Dat zal de concurrentiepositie bevorderen.'
Dat effect wordt versterkt aangezien de Europese landbouwsubsidies worden afgebouwd. Een ander voordeel is het lage belastingtarief. Maximaal moet dertig procent van de winst worden afgedragen. 'Al deze zaken maken Australië zeer aantrekkelijk', merkt akkerbouwer Gerrit Kurstjens op. 'Er zijn hier zeker honderden Nederlanders actief in de akkerbouw of aanverwante bedrijven en het worden er steeds meer.'

Graanproductie Australië

Australië produceerde in 2009 33 miljoen ton graan:

21,7 miljoen ton tarwe

8 miljoen ton gerst

1,3 miljoen ton sorghum

1,2 miljoen ton haver

0,3 miljoen ton maïs

0,5 miljoen ton overig graan

De graanoogsten van de afgelopen vier jaar:

2006: 17,6 miljoen ton

2007: 24,3 miljoen ton

2008: 33,8 miljoen ton
|
2009: 33 miljoen ton

Voor de oogst van dit jaar is de verwachting erg gunstig. Dat komt omdat er voldoende neerslag is gevallen in de belangrijkste graanregio's.