Christine Jones: diepere bodemlagen blinde vlek bij CO2-opslag

Jones stelt dat de bodem de belangrijkste koolstofopslagplaats van de wereld is. De aandacht voor de toplaag van de bodem is goed, maar zij denkt dat er nog meer te winnen is door de opslag van koolstof, liefst in stabiele vormen, in diepere bodemlagen te stimuleren. Koolstof wordt daar als humus over vele jaren, soms eeuwen, bewaard.

In de afspraken over klimaat die destijds in Kyoto gemaakt werden lag de focus bij koolstofopslag in de toplaag van 30 centimeter. Volgens Jones kan humus in de diepere lagen een belangrijkere rol spelen. Zij geeft tips over de strategie die de meeste opslag in die laag kan vergroten.

Diversiteit

Allereerst ziet Jones winst in het toelaten van meer diversiteit in permanent grasland. Dat grasland gaat langer mee en zorgt met verschillende eigenschappen in de beworteling voor maximale biologische activiteit in de bodem. Dat leven speelt volgens Jones een hoofdrol bij de koolstofopslag.

Het tweede deel van de strategie van Jones is de toepassing van meer biovriendelijke meststoffen op de bodem. Door stikstof- en fosfaatkunstmesten te vervangen voor organische soorten stimuleert de teler de planten om symbioses aan te gaan met het bodemleven, vooral met mycorrhizaschimmels. De meeste planten intensiveren de symbiose met deze schimmels als er slechts weinig vrije, wateroplosbare stikstof- en fosfaatbronnen aanwezig zijn.

Mycorrhiza’s vormen een grote massa aan organisch koolstof in de bodem. Ze zijn gevoelig voor te veel zoute kunstmest en voor grondbewerking. Jones ziet een sterke achteruitgang van bodemorganische stof in de Australische bodems sinds de opkomst van industriële landbouw. „Daarom moeten wij de kruidenrijke graslanden gaan heroverdenken ten opzichte van de eenzijdige graslanden”, stelt zij.

De sterke bodemdegradatie in drogere delen van de wereld is niet direct vergelijkbaar met de Nederlandse bodemsituatie. Jones stelt dat de bijeffecten van meer organische koolstof in diepere bodemlagen wel overal belangrijk zijn. Bij extremere regenval en droogtes draagt bodemkoolstof bij aan de plantengroei en verlaagt het de risico’s op misoogsten zowel door beter water af te voeren bij heftige buien als terug naar boven te voeren bij situaties met watertekorten.