Aardappelverwerkers dringen voedselverspilling verder terug
Hoeveel verspilling treedt er op bij de zes grootste Nederlandse aardappelverwerkers in hun verwerkingsproces van aardappel naar een diepvriesproduct? Om hier duidelijk zicht op te krijgen en hierop nog beter op te kunnen sturen lieten de Vereniging voor de Aardappelverwerkende Industrie (Vavi) en de stichting ‘Samen Tegen Voedselverspilling’ dit onderzoeken. Uit het recentste onderzoek door Wageningen University & Research (WUR) blijkt dat 96,6 procent van de aardappelen die worden aangevoerd uiteindelijk de fabriekspoort weer verlaten als humaan voedsel of als veevoer. Per saldo wordt door de sector slechts 3,4 procent verspild. Het betreft voornamelijk ‘natte bijproducten’, die veel water bevatten, zoals aardappelstoomschillen en grijs zetmeel. Grijs zetmeel mag in Nederland niet als diervoeding worden ingezet.
Verdere reductie
In 2020 werd nog 3,6 procent van de totale instroom verspild, wat betekent dat de aangesloten bedrijven in 2 jaar een reductie van 5,5 procent in hun voedselverspilling hebben gerealiseerd. Om dit te realiseren hebben de bedrijven gewerkt aan een verdere optimalisatie van hun productieprocessen. Enerzijds wordt er ingezet op bronaanpak (bijvoorbeeld door zetmeel vroeg in het proces af te scheiden als hoogkwalitatief wit zetmeel) en optimalisatie van de schil- en sorteerprocessen. Daarnaast wordt de behandeling van de nevenstromen geoptimaliseerd, zodat deze meer geschikt zijn voor diervoeding in plaats van vergisting.
Koelvers meest efficiënt
Het meest efficiënt is de productie van koelverse aardappelproducten. Die worden voor bijna 100 procent tot levensmiddel en veevoer. Hierdoor bedraagt de voedselverspilling vanuit aardappelverwerking naar koelverse producten slechts 0,1 procent van de totale instroom. WUR heeft onderzoek uitgevoerd op basis van de zelfrapportages van de zes VAI-leden: Agristo, Aviko, Farm Frites, Lamb Weston, McCain en Peka Kroef. Gezamenlijk zijn zij goed voor 95 procent van de Nederlandse markt.
Vier miljard kilogram
Deze zes bedrijven verwerken jaarlijks in totaal circa vier miljard kilo aardappelen tot voornamelijk diepvriesfrites, maar ook sommige tot bijvoorbeeld rösti en koelverse aardappelproducten en gedroogde aardappelvlokken.
Het verminderen van voedselverspilling is al jaren een aspect die de fabrikanten monitoren, maar niet extern rapporteerden. In 2022 besloten de aangesloten bedrijven om op vrijwillige basis hun verspilling te rapporteren. Daartoe werd samen met WUR een sectorspecifieke template ontwikkeld. Momenteel zijn verspillingsdata beschikbaar van de laatste drie jaar (2020-2022), waarop WUR een data-analyse heeft uitgevoerd.
Europese normen reststromen
In het aardappelverwerkingsproces ontstaan diverse reststromen die niet altijd ingezet (kunnen) worden voor humane voeding. Deze reststromen, zoals aardappelstoomschillen, worden als voedselverspilling bestempeld als deze vergist, gecomposteerd, verbrand, gestort of anderszins geloosd worden. Volgens Europese normen is dit niet van toepassing voor reststromen die gebruikt worden voor veevoer of als technische hulpstof (biobased materialen).
