Microbioom van invloed op weerstand gewas en mens

De weerstand van planten, dieren en mensen hangt niet alleen samen met wat er aan stoffen in de cellen van organismen zit, maar ook met wat er meekomt uit de omgeving. Volgens Peter Voshol zijn met name de jonge jaren van een mens van belang bij het opbouwen van een gezond microbioom. In je vroege jeugd kom je in aanraking met microleven op de grond en in en op je voedsel. Daarom werkt opgroeien in een natuurlijke omgeving positief op de gezondheid op lange termijn. Voshol was een van de sprekers bij een workshop op BioBeurs 2024 over het verband tussen bodem en menselijke gezondheid.

Voshol deed als fysioloog onderzoek in Amerika en Nederland, waaronder acht jaar voor het Louis Bolk Instituut. „Gezondheid is meer dan afwezigheid van ziektes”, is zijn stelling. „We zijn wat voedsel betreft de laatste 50 jaar terechtgekomen in een stabiel ongezond systeem.” Gebrek aan vitaliteit van ons voedsel begint volgens hem bij anders kijken naar onze darmen. Die hebben gezond voedsel nodig en ze moeten, dankzij een divers microbioom, in staat zijn daaruit te halen wat wij nodig hebben voor goede kwaliteit van leven. Ultrabewerkt en overhygiënisch voedsel past niet bij weerstandsontwikkeling.

„Je bouwt vanaf je geboorte microbioom uit de omgeving op. De grootste ‘gezondheidsklap’ kan je maken door veel meer groenten te eten. De eerste duizend dagen van je leven zijn zeer bepalend”, aldus Voshol. Dat je met een gezonde levensstijl daarna nog wat kunt bereiken, is volgens huisarts en microbioomkenner Karin Pijper wel waar, maar toch lukt dan niet altijd alles. Soms kan het nodig zijn, bijvoorbeeld na het gebruik van medicijnen die de darmflora schade toebrachten, om met probiotica de darmflora te herstellen. Pijper geeft een voorbeeld van een patiënt die, ondanks een zeer gezonde levensstijl veel kwalen hield. Ze bleek onvoldoende soorten darmbacteriën te hebben om haar voedsel goed te verteren. Na gebruik van gunstige darmbacteriën herstelde ze wel.

Grond

Conclusies uit de workshop zijn dat eten van een gezonde bodem bijdraagt aan menselijke gezondheid door de aanwezigheid van positieve micro-organismen. Het beste is het om die jong en langs natuurlijke weg binnen te krijgen. Microbioom of probiotica uit mens, zuivel, planten en bodem kunnen bij herstel gebruikt worden. Er bestaan veel soorten microleven die de tocht van mond, via maag naar darmen overleven en daar functioneel zijn.

De teelt van gewassen in de vollegrond draagt bij aan rijker microleven op verse producten. Gewassen kunnen microbioom via het zaad meegeven aan een volgende generatie. Daarom is zaad coaten met gewasbeschermingsmiddelen negatief voor weerstand van planten. Alternatieve coatings op basis van microleven in plaats van insecticiden en fungiciden zijn in ontwikkeling.