Europees Parlement akkoord met nieuwe ggo-wetgeving
Voor de versoepeling van de ggo-wetgeving stemden 307 afgevaardigden, terwijl 41 van hen zich onthielden en 263 tegen stemden.
Europarlementslid Bert-Jan Ruissen reageert tevreden: „Groen licht vanmiddag in het Europees Parlement voor nieuwe veredelingstechnieken. Veredelaars kunnen zo sneller robuuste rassen ontwikkelen voor de land- en tuinbouw. Ben ook blij met de steun voor mijn voorstel dat het patentrecht geen grip mag krijgen op plantmateriaal. Kwekersvrijstelling is belangrijk voor verdere ontwikkeling van nieuwe rassen."
Ook VVD-Europarlementariër Jan Huitema is blij met de goedkeuring van het voorstel. Een beslissing die precies op het juiste moment komt, vindt hij. Huitema: „We hebben de luxe niet om op basis van onderbuikgevoelens nieuwe innovaties uit te sluiten. Met nieuwe veredelingstechnieken kunnen we de natuurlijke verdedigingsmechanismen van planten weer terug kruisen in onze voedselgewassen, zoals aardappelen en granen. Daarmee zijn ze beter beschermd tegen ziekten, plagen en droogte. Dat betekent een lager gebruik van pesticiden en is voedselproductie mogelijk in droge en warme gebieden.”
De tekst gaat verder na de tweets
Zoals eerder gemeld, wordt voortaan verschil gemaakt tussen twee soorten ggo’s. Voor categorie 1 worden de regels versoepeld, voor categorie 2 blijven ze onverminderd streng zoals ze momenteel zijn.
Een geavanceerde techniek als CRISPR/Cas9 wordt nu ingedeeld in de categorie 1 van planten, gekweekt met nieuwe technieken. Door toepassing van CRISPR/Cas9 wordt het genetisch materiaal van een organisme zodanig aangepast dat planten onder meer aanzienlijk weerbaarder worden tegen droogte en plagen.
De EU-lidstaten mogen de betrokken planten niet verbieden of de verkoop saboteren met allerlei extra voorwaarden.
NAV: verbetering voor de teelt
De Nederlandse Akkerbouw Vakbond (NAV) is blij met het besluit van het Europees Parlement. „Dit is een verbetering voor de teelt. Dankzij deze technieken kunnen we sneller superresistentie in bijvoorbeeld aardappelen inbouwen”, zegt voorzitter Teun de Jong.
Gisteren heeft het Europees Parlement besloten het voorstel om het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen tegen 2030 te halveren in te trekken. „Ondanks dit besluit moeten we qua ziektebestrijding naar resistentie. En dat willen we ook.”
EU-landbouw loopt achter
De plantaardige sectoren lopen in Europa achter op het gebied van moderne veredelingstechnieken. „Niet door wat we technisch kunnen, maar door de regelgeving. Dat gaat nu hopelijk veranderen.”
Dat ziet ook Huitema. „Andere delen van de wereld hebben al toegang tot nieuwe veredelingstechnieken, terwijl Europa achterbleef door de strenge GGO-wetgeving. Hierdoor dreigde Nederland haar positie als plantveredelaar te verliezen.”
LTO: 'We moeten mee'
„Dit is mooi”, reageert Tineke de Vries, voorzitter van de vakgroep Akkerbouw van LTO. „Hier zijn we natuurlijk blij mee. De wereld om Europa heen verandert, dus wij moeten ook mee. Hiermee kunnen we een versnelling inzetten voor duurzame rassen en daar doen we het natuurlijk voor.”
De Vries wijst op de concurrentiepositie van Europa en Nederland. Ze noemt als voorbeeld een handelshuis met aardappelen die graag gebruik zou maken van deze technieken. „Anders moeten we uitwijken naar Amerika. Is dat dan de oplossing? Ik weet dat de meningen verdeeld zijn. We kunnen wel net doen alsof we op een eiland zitten in Europa, maar daarmee creëren we een concurrentieafstand.”
„Kijk, we hoeven van mij geen koe met een schaap te kruisen. Maar als de maatschappij wil dat we duurzame rassen hebben met minder stikstof en plagen en betere droogtegevoeligheid, dan hebben we snelle veredeling nodig. We kunnen nu gerichte aanpassingen doen. We moeten alleen nu wel goed dat patenten regelen”, benadrukt ze.
Ook gangbare landbouw moet zich achter de oren krabben, vindt ketenorganisatie voor biologisch voedsel
Bionext zwaar teleurgesteld: 'Een van de belangrijkste kernwaarden van biologisch staat op het spel’
Laurens Nuijten, Manager Belangenbehartiging bij Bionext, heeft een duidelijke reactie over het feit dat het Europees Parlement massaal heeft gekozen vóór gentechvoedsel: „Waardeloos.”
„We maken ons grote zorgen of we na dit besluit wel gentechvrij kunnen blijven”, stelt hij. „En dat is een van de belangrijkste kernwaarden van biologisch. Een kernwaarde waardoor telers kiezen om biologisch te gaan telen en consumenten kiezen voor biologisch voedsel. Dat staat nu allemaal op het spel.”
De woordvoerder van de ketenorganisatie voor biologische landbouw en voeding gaat zich nog stevig verdiepen in wat er precies is besloten in Straatsburg woensdag. Zo zijn er verschillende amendementen aangenomen die de biologische sector tegemoet moeten treden.
Afstand tussen percelen
Nuijten twijfelt of deze waarborgen gaan werken. Zo zijn er geen Europese regels over de afstand tussen percelen van biologische boeren en gangbare boeren die gentechnieken gaan gebruiken. Want wat wel een zekerheid is: gentech wordt in de biologische sector niet toegestaan. „Maar het is nu aan de lidstaten om bijvoorbeeld afstanden te bepalen om vermenging te voorkomen. Straks zit er tussen maïsveld in Duitsland 1000 meter en in Nederland 500 meter om maar een voorbeeld te noemen. Daar moeten dus op hoog niveau nog pittige gesprekken over worden gevoerd.”
Ook de etikettering blijft een issue, hoewel daar ook amendementen voor aan zijn genomen. Het moet straks duidelijk zijn dat het om een gmo-product gaat. „Maar waar liggen de grenzen? Is altijd ook echt altijd? Het is in ieder geval een kleine winst voor ons dat deze etikettering er komt.” Ook supermarkten zien extra etiketten niet zitten, verklaarden de grootgrutters na een rondgang van Ekoland.
Patenten
En een ander punt dat Nuijten maakt is de onduidelijkheid omtrent patenten. „Er komt een onderzoek naar hoe boeren en kleinere zaadveredelingsbedrijven te beschermen. Maar wat gaat er gebeuren in het vacuüm dat nu gaat ontstaan. Voordat beleid na zo’n onderzoek is doorgevoerd, is het misschien al te laat. Het gaat hier om grote bedrijven met aandeelhouders, niemand verwacht dat zij nu geen patenten aan gaan vragen.”
Nuijten denkt dat dit laatste niet alleen probleem is van de biologische sector, maar ook van gangbare boeren. „Als deze zaadveredelingsbedrijven voor zaad er euro’s bovenop gaan zetten, staat het verdienmodel van de boer nog verder onder druk. Gangbaar heeft dan een kat in de zak gekocht.”
Tekst: Fenneke Wiepkema
Journalist, opgegroeid op een akkerbouwbedrijf. Schreef al voor verschillende landbouwuitgevers over het vakgebied akkerbouw en doet dit sinds 2012 als chef-redacteur akkerbouw bij Agrio. Schrijft en coördineert voor Akkerwijzer.nl, het vakblad Akkerwijzer en de regionale titels van Agrio.
Tekst: Jan Schils
Beeld: Fenneke Wiepkema