Jannemarie de Jonge: benut het oplossend vermogen van de landbouw

Door de val van het kabinet kwam de commissie waar De Jonge in zat versneld met een rapport genaamd ‘De 22^e eeuw begint nu’. „Daarin hebben alle vijf adviezen te maken met een gezonde bodem. We pleiten ervoor om bodem en water sturend te maken in het beleid. Het zou zonde zijn om dit momentum niet vast te blijven houden.”

De Jonge noemt de belangrijke problemen waar de landbouwtransitie mee te maken heeft. Droogte, verzilting en soms vernatting zijn zaken, waar de landbouw verspreid over het land mee te maken krijgt. De Rijksadviseur verwacht belangrijke kantelpunten in de jaren 2040 tot 2060. Ze raadt aan vooruit te kijken en de mogelijke scenario’s te verkennen. Voorbeeld van een verandering is dat gletsjers in de zomer niet meer water zullen aanvoeren via de Nederlandse rivieren. Het wordt daarom belangrijker water vast te houden in gebieden, want het IJsselmeer verlies een deel van de functie als nationale regenton.

Collectieve aanpak

Verschillende belanghebbenden zullen meer kunnen bereiken door gezamenlijk op te trekken in regionaal maatwerk voor natuur, landbouw en bewoners. „Het cumulatieve effect van die aanpak is groter. Stimuleer dus de collectieve aanpak”, vindt De Jonge. Daarbij zijn doelen als leefbaarheid, gezondheid en regionale economie dingen die samenkomen in gebiedsvisies.

Voor een 100 procent circulaire economie is de landbouw onmisbaar, zegt De Jonge. De landbouw draagt dan bij aan natuurlijke grondstoffen en energie. „Het oplossend vermogen van de landbouw benutten kan alleen maar als de bodem goed is.”

De Nederlandse bodems zijn bij klimaatverandering relatief gunstig af ten opzichte van de rest van Europa. „Bij ons is daardoor de druk groter en kunnen we geneigd zijn te intensiveren. Mijn oproep is om daarbij goed onderscheid te maken tussen bodemgebonden en gebouwgebonden landbouwproductie.” Het verschil zit volgens De Jonge in de andere functies die bodemgebonden landbouw kan hebben, terwijl gebouwgebonden landbouw (bijvoorbeeld kassen) extra logistieke druk geeft en extra arbeidsinzet. Bodemgebonden landbouw kan juist bijdragen aan de leefomgeving voor mens en natuur.