Column: Henk Nienhuis: gevecht om de grondstoffen
Alle besturen hebben zwaar, lang en zorgvuldig nagedacht over alternatieve aanvulling voor suiker, zetmeel, eiwit en graan. Allemaal kijken ze naar de gewassen veldbonen, erwten, soja en lupine. Daarmee worden onze coöperaties regelrechte concurrenten van elkaar op het gebied van grond en grondstoffen. Kansen voor de akkerbouw, zou je denken.
Geschiedenis
Hebben onze voorouders nu niet juist coöperaties opgericht om uit de monopolie van de particuliere handel en fabrikanten bevrijd te worden? Zou het niet beter zijn dat juist vanuit die fundamentele gedachte onze coöperaties gaan samenwerken in plaats van dat onze producten elkaar op de wereldmarkt tegenkomen?
Allemaal kijken ze naar Azië. China en India worden op elke vergadering genoemd. Daar ligt de groeimarkt en de afzet. Wat vinden wij ervan als de Chinezen van alles opkopen en exporteren naar onze markten? Avebe is jaren terug met de staart tussen de benen uit een aantal buitenlanden teruggekomen. Leren van elkaar en coöperatief samenwerken, ho maar. Onze coöperatie Rabobank is al totaal ontspoord.
Andere teelten breiden hier uit, met saldo's waar Cosun en Avebe de grootste moeite mee hebben.
De Veenkoloniën stonden erom bekend dat er alleen maar fabrieksaardappelen winstgevend verbouwd konden worden. De capaciteit van Avebe werd ook afgestemd op die oppervlakte. Intussen hebben we ontdekt dat er veel meer mogelijk is. De uienteelt is een grote uitbreider, en ook bloembollen, cichorei en nieuwe natuur nemen een steeds grotere oppervlakte in beslag. Met saldo's waar Cosun en Avebe de grootste moeite mee hebben.
Gevolgen
Bij Avebe zijn de fabrieken weken eerder gestopt, ook de eiwitfabriek in Gasselternijveen. Normaal gesproken draaien ze nog een maand langer. De eiwitafzet stagneert. Cosun handhaaft zijn oppervlakte nog wel, maar het suikerbietengeld komt voor een groot deel uit zijn nevenactiviteiten. Ook begon de uitbetalingsprijs niet met een 8 waar al zolang over gesproken werd. Er worden ruim aandelen bij Avebe ingeleverd en leveringsplicht afgekocht.
Al onze coöperaties hebben de grootste moeite de saldo's van (nieuwe) gewassen bij te houden. Bovendien houden we intensieve teeltfrequenties niet vol. Alle problemen van het afgelopen moeilijke oogstjaar afwentelen, lijkt me korte termijn denken.
Er zal door onze grote coöperaties meer betaald moeten worden voor zetmeel, suiker en granen. Ze moeten coöperatief samenwerken.
